Stress. Hoe voorkom je het?

Werkstress, of eigenlijk ‘stressklachten’ als je het ons vraagt, vormen al jaren een belangrijk arbeidsrisico. Hoewel vorig jaar het vermoeden rees dat de ervaren werkdruk en werkstress tijdens de coronapandemie verder zouden stijgen, blijkt uit onderzoek van TNO dit niet het geval te zijn. Eind 2020 gaven ongeveer 1,2 miljoen werknemers (15,7% van de werknemers in Nederland) aan dat zij stress- en burn-outklachten hadden tegenover 1,3 miljoen in 2019. Toch zijn het er natuurlijk nog steeds veel te veel.

Preventie van werkstress

Dat de coronacrisis bij veel mensen voor stress zorgt, zal niemand zijn ontgaan. Of je nu zorgen hebt om je gezondheid, over het wegvallen van je inkomen, over de leerachterstanden bij je kinderen of de onrust in de samenleving die verder toeneemt. Bij MARK Leefstijl & Vitaliteit geloven we meer dan ooit in het belang van stresspreventie; het vergroten van je veerkracht en het optimaliseren van je totaalbalans. Wij zijn ervan overtuigd dat te allen tijde preventief kunnen beschikken over een integraal Leefstijl- & Vitaliteitscoach een secundaire arbeidsvoorwaarde zou moeten zijn voor iedere werknemer in Nederland. Al vanaf het moment van onboarding en de start van iemands inwerktraject. Wanneer je als werkgever je medewerkers een vitaliteitsspecialist van MARK gunt, die gedurende de gehele loopbaan op afroep met hen meeloopt, vergroot je het zelfbewustzijn en de eigen regie op de gezondheid van je mensen enorm. En daarmee hun duurzame inzetbaarheid en behoud voor je organisatie. Directeur MARK Leefstijl & Vitaliteit Nicole van het Bolscher: “De crisis waar we inzitten, doet een enorm beroep op onze veerkracht. Als de werkdruk bijvoorbeeld al hoog was, is die er vaak niet minder om geworden. Het vraagt om constant schakelen tussen thuis en werk. Uit het onderzoek van TNO blijkt dat 34% van de werknemers een te hoge werkdruk of stressklachten als reden geeft voor het ziekteverzuim. Wij denken dat dit percentage in werkelijkheid nog veel hoger ligt. Uit een recente rondvraag onder een grote groep casemanagers en bedrijfsartsen blijkt namelijk dat bijna 80% van alle ziekmeldingen in de basis een niet-medische oorzaak heeft. Klachten waarmee mensen zich ziekmelden en die dus te voorkomen waren geweest!”

Wat is het verschil tussen stress en werkstress?

“Stress ontstaat veelal door een combinatie van zowel privé- als werkgerelateerde factoren. We hebben allemaal, zowel mannen als vrouwen, verschillende petten op. Die van partner en ouder, werknemer, werkgever of ondernemer en misschien zelfs mantelzorger. Wat er zich in ons privéleven afspeelt, is van invloed op hoe we onszelf meenemen naar ons werk en vice versa.” Nicole verduidelijkt dat wanneer het op je werk spannend wordt, bijvoorbeeld wanneer collega’s zich plotseling met coronaklachten bij iemand in het gezin afmelden, waardoor je met minder mensen hetzelfde werk moet doen. Of wanneer de maatregelen van de overheid voor extra stress zorgen, omdat je om 20:00 uur je restaurant moet sluiten. Natuurlijk heeft dit weer gevolgen voor hoe je jezelf mee naar huis neemt. Stress is meestal een wisselwerking. Als je stress op het werk ervaart en je wordt daarnaast ook privé uitgedaagd waardoor je uit balans raakt, kan het voorkomen dat iemand zich ziek meldt op zijn werk — terecht of onterecht — omdat het hele pakketje bij elkaar hem of haar te veel wordt. “Naast alle rollen die we vervullen en verschillende petten die we op hebben, speelt iemands persoonlijkheid, karakter, mate van zelfbewustzijn, behoefte aan voorspelbaarheid, controle en structuur, de normen en waarden die iemand vanuit zijn opvoeding heeft meegekregen natuurlijk ook mee hoe hij/zij met stress omgaat.”

Hoe herken je stress?

Vaak zeggen mensen met burn-outklachten ‘mijn lijf trapte opeens op de noodrem’, maar zo werkt het natuurlijk niet. Je lijf geeft vaak al langere tijd signalen af, alleen is het heel menselijk om die te negeren. Een kort lontje, slecht slapen, weinig energie, regelmatig hoofdpijn en/of algehele malaise zijn vaak tekenen dat er iets moet veranderen. “Iets schreeuwt om aandacht onder jouw motorkap.”

“Stress is funest voor je lichaam. Het heeft invloed op je hele gestel: je gewicht, je nachtrust, je stofwisseling en is van invloed op de kwaliteit van je relaties. Het wordt vaak pas medisch als je de belangrijke signalen die je lijft geeft gedurende lange tijd negeert.” Aan stress ligt vaak een complexiteit van factoren ten grondslag. De kernoorzaken van de stress zijn lang niet altijd in één oogopslag te duiden en niet zelden is er sprake van een kip-en-ei-verhaal. Je neemt bijvoorbeeld na een stressvolle dag op je werk een of meerdere borrels om lekker te ontspannen, slaapt daardoor slechter, voelt je na een brakke nacht daardoor vermoeid en gestrester etc.

Toch geldt voor iedereen met stressklachten hetzelfde: je bent zélf verantwoordelijk voor jouw kwaliteit van leven en om in beweging te komen om jouw vitaliteit en balans te verbeteren. De situatie kun je misschien niet veranderen, maar wel hoe je ermee omgaat. “Wél is een werkgever gebaat bij werknemers die zo gezond en vitaal mogelijk zijn. Vandaar onze oproep aan de werkgevers van Nederland: maak vitaliteit een secundaire arbeidsvoorwaarde, daarmee word je een aantrekkelijkere werkgever.”

Veel van in de oorsprong niet-medische klachten kunnen voorkomen worden

Als we het over ‘werkstress’ hebben, wordt de stress dus maar zelden door het werk zelf veroorzaakt. “Daarom heb ik het liever over ‘stress’ dan ‘werkstress’. Stress heeft vaak een dieperliggende kernoorzaak en is een combinatie van meerdere factoren. Ons motto sinds jaar en dag is niet voor niets: ‘Preventief investeren in een gezonde leefstijl en een optimale totaalbalans is een cadeautje aan jezelf dat altijd goed uitpakt!’ Heel veel van in de oorsprong niet-medische klachten kunnen voorkomen worden, doordat ze veroorzaakt worden door bijvoorbeeld te weinig zelfinzicht, veel belemmerende gedachten of overtuigingen, te weinig veerkracht, het niet-effectief omgaan met emoties of door trauma’s die niet aangekeken worden en zich daardoor als blokkades vastzetten in ons lichaam. Door je lichaamsbewustzijn te vergroten kun je veel klachten voorkomen. Ons lichaam is onze belangrijkste raadgever.” Een integraal Leefstijl & Vitaliteitscoach van MARK leert je jezelf te dragen in moeilijke omstandigheden en helpt je je veerkracht en lichaamsbewustzijn te vergroten. Samen ga je op zoek naar alle puzzelstukjes, zodat jij de meest vitale versie van jezelf wordt.

Cijfers & zo rondom werkstress*

• 41% van de werknemers ervaart een lage autonomie
• 34% van de werknemers ervaart hoge taakeisen
• 21% van de werknemers heeft te maken met ongewenst gedrag van klanten, patiënten, leerlingen of andere externen
• 37% van alle werknemers vindt dat er maatregelen nodig zijn tegen werkstress
• 1,2 miljoen werknemers (16%) in Nederland hebben last van burn-outklachten
• 34% van de werknemers geeft werkdruk of werkstress als reden voor het verzuim
• 9,4 miljoen dagen zijn in 2020 verzuimd door werknemers met werkstress als reden voor het verzuim

In 2019 waren de verzuimkosten 9.300 euro per werknemer 3,2 miljard euro verzuimkosten hadden werkgevers wegens werkstress in 2019

*Bron: TNO

Kom in actie

Niemand anders dan jijzelf is verantwoordelijk voor jouw vitaliteit. Pak dat eigenaarschap en kaart het aan bij je werkgever. Vaak is er, als je het bespreekbaar maakt, meer mogelijk dan je denkt. Wil je als werknemer werkstress preventief aanpakken of ervaar je momenteel te veel werkstress? Neem dan hier contact met ons op.